بسیاری معتقدند که ورزشهایی مانند والیبال و بسکتبال باعث بلندتر شدن قد میشود و ورزشهایی مانند کشتی، وزنه برداری و ژیمناستیک باعث کوتاهی قد می شود. در این مورد میتوان دو فرضیه متفاوت را مطرح کرد.
- افرادی که به ورزشهایی نظیر والیبال و بسکتبال می پردازند، قد بلند میشوند. افرادی که به ورزش ژیمناستیک و کشتی می پردازند کوتاه قد میشوند.
- افراد قد بلند به ورزشهای والیبال و بسکتبال روی می آورند و افراد کوتاه قد به ورزش ژیمناستیک و کشتی می پردازند.
به طور کلی فعالیت بدنی منظم، باعث کاهش توده چربی و افزایش توده بدون چربی (استخوان و عضله) میشود. فعالیت بدنی به هر شکل و در غالب هر ورزشی که باشد، به بهبود رشد جسمانی کمک میکند ولی تا به حال به اثبات نرسیده است که ورزش بخصوصی باعث افزایش قد شود. پس میتوان گفت معمولا افرادی که قد بلندتری دارند، تمایل به انجام فعالیتهایی مانند بسکتبال را دارند. وقتی شما مسابقات المپیک و جهانی والیبال و یابسکتبال را مشاهده میکنید، بازیکنان این تیم های بلند قد هستند این امر باعث می شود که شما فکر کنیم به واسطه این ورزش ها بلند قد شده اند و این در حالی است که افراد بلند قد جذب این رشته ها شده و در این رشته ها موفقیت کسب می کنند اگر شما مربی تیم بسکتبال باشید و بخواهید از بین ورزشکاران مختلف 5 نفر بازیکن برای تیم تان انتخاب کنید افرادی را انتخاب میکنیدکه بلند قدتر باشند تا به راحتی به حلقه دسترسی داشه باشند.
علت اینکه می پنداریم رشته کشتی، وزنه برداری و ژیمناستیک باعث کوتاهی قد میشود دراین است که اکثر قهرمانان این رشته ها افرادی کوتاه قد هستند این سبب میشود که ماتصور کنیم به واسطه این رشته ها کوتاه قد شده اند، درحالی که افراد کوتاه قد بدلیل کوتاه بودن اهرم های بدنشان و نزدیک بودن مرکزثقل شان به زمین در این رشته ها موفقیت بیشتری کسب می کنند، مثلا، وزنه برداری با180سانتیمتر قد باید مسافت بیشتری وزنه را بالا بکشد تا وزنه برداری که دارای 160سانتیمر قد است.
ولی در این میان ورزشهایی وجود دارد که در سنین رشد پیشنهاد نمیشود. به طور کلی ورزشهایی که باعث ضربه به استخوانها و مفاصل شود، میتواند برای نمو قدی مضر باشند و چه بسا باعث توقف یا کم شدن نمو طولی استخوانها شوند.
و بر عکس فعالیتهایی که درون آب انجام میشوند، بهترین گزینه برای افراد در حال رشد است. ورزشهای آبی مانند شنا به دلیل اینکه درون آب انجام میشوند و در آب، مفاصل و استخوانها به مراتب فشار کمتری را متحمل میشوند، به افراد در حال رشد پیشنهاد میشود. علاوه بر این، شنا فواید جسمانی _ روانی _ اجتماعی بیشماری دارد. اثرات مثبت شنا بعد از چند هفته قابل مشاهده خواهد بود.
عواملی که در رشد جسمانی تاثیر گذارند:
- ژنتیک: مهمترین عامل تعیین کننده قد، وراثت است. برای مثال در ژن یک فرد، عدد 160cm برای نمو قدی ثبت شده است. این بدین معناست که این فرد اگر شرایط محیطی مناسبی داشته باشد، توانایی رسیدن به حداکثر 160cm را دارد و نه بیشتر از آن. ولی اگر شرایط محیطی مطلوب نباشد، فرد مورد نظر ممکن است هرگز به این قابلیت دست نیابد. پس میتوان نتیجه گرفت، والدینی که خود قد کوتاهی دارند، احتمالا فرزندانی نه چندان قد بلند خواهند داشت.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی بسیار زیادی بر رشد جسمانی بعد از تولد تا ثیر میگذارند. مانند: تغذیه، خواب و استراحت، آب و هوا، ارتفاع، وضعیت اجتماعی _ اقتصادی، فعالیت بدنی و ...
- تغذیه: تغذیه صحیح در دوره پس از تولد، مواد و انرژی لازم را برای فرایند رشد تامین میکند. افرادی که در سنین رشد، حتی به صورت مقطعی دچار سوء تغذیه شوند، اثرات منفی در نمو آنها را میتوان مشاهده کرد.
- خواب و استراحت: افراد در سنین رشد، بخصوص در دوران نوزادی به خواب کافی نیاز دارند و این عامل بر رشد جسمانی آنها تاثیرگذار است و به هر دلیلی نوزاد از خواب و استراحت کافی بهره مند نباشد، تهدیدی برای نمو مناسب خواهد بود.
- آب و هوا: مشاهده شده است، افرادی که در مناطق گرمسیر زندگی میکنند، نسبت به افرادی که در مناطق سرد سیر هستند، قد بلندتری دارند.
- ارتفاع: معمولا در مناطق مرتفع، افراد دارای قد کوتاهتر هستند و این شاید به دلیل محدودیت در دسترسی به اکسیژن کافی، برای رشد سلولی باشد.
- وضعیت اجتماعی _ اقتصادی: خانواده هایی که دارای وضعیت اجتماعی _ اقتصادی خوبی هستند، کودکانی قد بلندتر دارند و این احتمالا به دلیل نوع تغذیه، فعالیت بدنی و شیوه زندگی آنها باشد.
- فعالیت بدنی: بحث برانگیزترین فاکتور برای نمو قد، ورزش است و بیشتر ابهامات مطرح شده در همین زمینه است.
نظرات شما عزیزان:
